Meisje met de parel / Johannes Vermeer

De vertaling

Tony Bloem

Hier in Den Haag zijn we bij het Mauritshuis. En dit is het gebaar voor Mauritshuis.
Het Mauritshuis is vernoemd naar de opdrachtgever, graaf Johan Maurits van Nassau–Siegen. Johan Maurits werkte van 1636 tot 1644 als gouverneur van de Hollandse kolonie in Brazilië. Zijn bijnaam was ‘de Braziliaan’. Hij verdiende daar heel veel geld en kon dus een prachtig woonhuis laten bouwen.
Jacob van Campen, de beste archtitect in die tijd, de 17^de eeuw, ontwierp dit stadspaleis dat vlak naast het Binnenhof staat en het huis lijkt een beetje op een Grieks-Romeinse tempel. Op alle vier de muren zijn pilasters, kroonlijsten en verdere antieke elementen aangebracht. Kom we gaan kijken.

In 1704 gebeurde er een ramp: iemand was onvoorzichtig geweest met de kaarsen, er brak brand uit en het hele interieur ging in vlammen op. Gelukkig is de binnenkant van het gebouw gerenoveerd.
In 1822 stelde de Nederlandse Staat het stadspaleis open als Rijksprentenkabinet. In de loop van de 19^de en 20^ste eeuw groeide het kabinet uit tot een museum met een vaste collectie en echte toptentoonstellingen van schilderkunst uit de Gouden Eeuw.

In die Gouden Eeuw leefde Johannes Vermeer. De Nederlandse Staat had veel inkomsten uit handel met de koloniën en het gevolg daarvan was dat de schilderkunst de kans kreeg zich enorm te ontwikkelen.

Johannes Vermeer werd in oktober 1632 geboren in Delft en hij kreeg een opleiding als schilder. Maar het was voor hem geen gemakkelijke tijd. Er was veel concurrentie met andere goede schilders. Doordat hij lang aan een schilderij werkte en maar twee à drie doeken per jaar schilderde kon hij zijn gezin van vrouw en elf kinderen alleen met de grootste moeite onderhouden. Hij had er daarom verschillende andere beroepen bij, hij was ook kunsthandelaar. Vermeer was in Delft een persoon van aanzien en hij ontving zelfs bezoek uit het buitenland. Hij vond dat schilderkunst een voorbeeld voor goed fatsoen moest zijn. Zijn onderwerpen waren dus geen scenes uit herbergen of café‛s met feesten en dronken boeren!
Hij heeft niet veel schilderijen gemaakt. Er zijn 36 schilderijen bekend van zijn hand. En hij overleed jong, op 43-jarige leeftijd.

Johannes Vermeer schildert op zijn schilderijen veel zeer mooie en goed geklede vrouwen, die vrouwen lezen bijvoorbeeld brieven of maken muziek of zijn met poëzie bezig. Op zijn schilderijen zie je niet veel oude mensen, mannen, of kinderen. Die schilderde Vermeer heel weinig.

Omdat hij en zijn vrouw niet genoeg geld hadden om zelf een huis te kopen trok hij met zijn gezin in bij zijn bemiddelde schoonmoeder. Hij gebruikte daar een kamer als atelier. Op zijn doeken komt het licht opvallend vaak van links.

Mag het luik open?

Kijk, dit is het licht van Vermeer... Zo zie je dat heel vaak op zijn schilderijen.
Op het schilderij ‘De schilderkunst’ schildert Vermeer zichzelf op de rug terwijl hij aan een schilderij werkt van een meisje in een blauwe jurk dat in het licht van het raam staat.
Het ‘Meisje met de parel’ heeft dezelfde lichtinval en de kleur blauw gebruikt hij ditmaal in haar hoofddoek.

Op ‘Meisje met de parel’ staat het meisje afgebeeld op een onverwacht moment, alsof de kijker zelf de aandacht van het meisje heeft getrokken. Je hebt haar eigenlijk geroepen en ze kijkt achter zich om te zien waarom. Ze is onbevangen, jong, vrolijk, haar mond staat een beetje open, heel sensueel, het is een speciaal moment. Op deze manier word je direct bij de voorstelling betrokken.
Tegenwoordig willen fotografen zo’n moment ook graag op een foto vastleggen.

De compositie is ook echt perfect. Het licht valt vol op haar gezicht en de glans in haar ogen en in de hanger van haar oorbel, midden in het schilderij, geeft extra diepte. Je ziet de weerkaatsing van het licht op de parel en aan de onderkant van de parel is een lichte witte weerschijn van haar kraag te zien.

Wil je eens binnen kijken? Dat kan.
Het Mauritshuis is geopend van dinsdag tot en met zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur en zondag van 11.00 tot 17.00 uur.
Ga je gang.