Antonij (Anton) Mauve

Geboren in Zaandam
18 september 1838

Overleden in Arnhem
5 februari 1888

Dieren en landschappen waren de favoriete onderwerpen van de beroemde schilder van de Haagse School, Anton Mauve. Het kleine schilderij van een ezelstandplaats op een warme dag in de zomer van 1876 wekt bij velen de herinnering op aan onbezorgd strandplezier.
Tony Bloem bezoekt De Mesdag Collectie om het schilderij ‘De ezelstandplaats op het strand van Scheveningen’ nauwkeurig te bekijken. Hij ontmoet in Scheveningen een oudvisser en haalt met hem aan de hand van oude ansichtkaarten herinneringen op aan het ezeltjerijden op het strand. Nog tot na WO II betaalden generaties een dubbeltje voor een ritje op een ezel en strandfotografen verdienden aan het maken van een kiekje. Zo’n snel ‘kiekje’ was de specialiteit van de Leidse fotograaf Kiek.
De Mesdag Collectie is nog steeds gehuisvest in het oorspronkelijke pand dat als museum is gebouwd door het schildersechtpaar Hendrik Willem Mesdag en Sientje Mesdag-van Houten.

Ezelstandplaats op het strand te Scheveningen – ca. 1876

Anton Mauve
Collectie Mesdag

olieverf op doek
37 × 48 cm

Jan Havicksz. Steen

Geboren in Leiden
ca. 1626

Begraven in Leiden
3 februari 1679

Het schilderij ‘De huwelijksnacht van Tobias en Sarah’ van Jan Steen in Museum Bredius heeft een turbulente historie.
Tony Bloem vertelt het oude bijbelse verhaal spannend in gebaren en bekijkt het schilderij nauwkeurig. Een en ander lijkt te ontbreken, zoals de staart van de hond en een deel van de stoel.
Bij een bezoek aan het restauratie-atelier van het Haagse Gemeentemuseum waar het schilderij in 1996 is gerestaureerd, ontmoet hij Wietse van den Noort. Van den Noort, een van de restauratoren, vertelt over het boeiende proces van de restauratie, waarbij twee delen weer tot één doek zijn samengebracht.

De collectie 17 de eeuwse schilderijen van het museum is de nalatenschap van de kenner en verzamelaar Abraham Bredius.

De huwelijksnacht van Tobias en Sarah – ca. 1660

Jan Steen
Museum Bredius

olieverf op doek
81 × 123 cm

Piet Mondriaan

Geboren in Amersfoort
7 maart 1872

Overleden in New York
1 februari 1944

Ter inleiding van het schilderij de Victory Boogie Woogie vertelt Tony Bloem over het Haagse Gemeentemuseum en de aandacht die in het museum is besteedt aan de inval van het licht. In het museum loopt Tony langs de schilderijen van Piet Mondriaan en vertelt over de ontwikkeling in de schilderkunst van Mondriaan en de stijlen die hij in verschillende schilderperiodes aanhing.
Bij het schilderij Victory Boogie Woogie gaat Tony in op de levendigheid en ritme van het werk. Op zijn vraag ‘Wat is ritme eigenlijk?’ laat dirigent Dick van Gasteren Tony de muziekstijl boogie-woogie zowel voelen als zien.
Architect Kees van Baalen legt ritmiek in hedendaagse architectuur aan Tony uit. Ze vinden beiden H.P. Berlage, architect van het Haagse Gemeentemuseum grootmeester op het gebied van ritmiek!

Victory Boogie Woogie – 1942–1944

Piet Mondriaan
Gemeentemuseum, Den Haag

olieverf op doek
127 cm × 127 cm

Jan Josephsz. van Goyen

Geboren in Leiden
13 januari 1596

Overleden in Den Haag
27 april 1656

In het Haags Historisch Museum hangt een gezicht op Den Haag waarop van alles te zien is over het verkeer, de landbouw, de mode en de belangrijkste gebouwen in de 17^e eeuw.
De schilder Jan van Goyen kreeg de opdracht van het stadsbestuur om een impossant stadsgezicht van Den Haag te schilderen.
Tony Bloem wijst bij het schilderij (4,60 meter breed en 1,74 meter hoog) op het gebruik van perspectief en compositie.
Bij kasteel Binckhorst laat hij de toren zien van waaruit de schetsen voor het schilderij zijn gemaakt.
Tony bezoekt vervolgens het voormalig woonhuis van schilder van Goyen aan de Dunne Bierkade 16 in Den Haag en vertelt over de beroemde schilders en architecten die in zijn buurt woonden.

Gezicht op ‘s-Gravenhage vanuit het zuidoosten – ca. 1651

Jan van Goyen
Haags Historisch Museum

olieverf op doek
4,60 meter × 1,74 meter

Alexandrine Petronella Francina Tinne

Geboren in Den Haag
17 oktober 1835

Overleden/vermoord in de Sahara van Libië nabij Moerzoek
1 augustus 1869

In het voormalige woonhuis van Alexandrine Tinne aan het Lange Voorhout laat Tony Bloem zien vanaf welk punt zij rond 1860 haar eerste foto’s maakte. Hij zoekt aan de hand van haar opnamen op en rond het Voorhout naar de verdere punten waar haar camera gestaan zal hebben. De vaak in de herfst en winter gemaakte opnamen zijn veelal nog tot in detail herkenbaar!
Wim de Koning Gans, conservator In het Haags Gemeentearchief, neemt Tony mee naar de fotoarchieven in de kluis. Daar wordt een aantal van Tinne’s foto’s bewaard en De Koning Gans toont hem enkele originele afdrukken van haar glasplaten. Ze zijn het eens over de mooie composities op de foto’s!

Haagse stadsgezichten – rond 1861

Alexandrine Tinne
o.a. Collectie Haags Gemeentearchief

reproducties van albuminedrukken

Maurits Cornelis Escher

Geboren in Leeuwarden
17 juni 1898

Overleden in Hilversum
27 maart 1972

Staande voor het museum ‘Escher in het Paleis’ introduceert Tony Bloem de wereldberoemde Nederlandse graficus M.C. Escher. In een rondgang door het museum langs de ‘onmogelijke’ werken van Escher werkt de gebarentaal verhelderend bij de uitleg van de vaak ingewikkelde constructies in diens werk. Escher’s thema’s zoals oneindige ruimte, herhaling en illusie, zijn samengekomen in zijn ontwerp Metamorfose III.

Het 7 meter lange werk staat in een cirkel opgesteld en in een vloeiende reeks bewegingen laat ook Tony de beelden in elkaar overgaan.

Gezichtsbedrog was een favoriet onderwerp van Escher en daarom is voor de film ‘Het Gekke Kratje’ nagebouwd.

Metamorphose III – ca. 1968

M.C. Escher
Escher in het Paleis

houtsnede
lengte 7 meter

Sui Jianguo

Geboren in Qingdao in de provincie Shandong, China, 1956

Sui Jianguo is een van de belangrijkste hedendaagse Chinese kunstenaars en hij reageert met zijn werk op de politieke situatie in eigen land.
Zijn werken stonden zowel in museum Beelden aan Zee opgesteld als op de jaarlijkse monumentale beeldententoonstelling van Den Haag Sculptuur op het Lange Voorhout.
Met zijn verschillende uitvoeringen van ‘het jasje van Mao’ refereert hij aan de regeerperiode van Mao Zedong.
Sui gaf zijn droombeeld ‘Het Hellende Paradijs’ een plaats in het museum. De objecten van Sui zweven tijdloos door de ruimte. Ze hangen in een hoek van 60° aan het plafond. China en Nederland verhouden zich ook met een hoek van 60° tot elkaar ten opzichte van het middelpunt van de aarde.
De boeiende architectuur van het museum geeft alle ruimte aan de opstelling van dit driedimensionaal werk.

Het Hellende Paradijs – 2008

Sui Jianguo
Museum Beelden aan Zee

geverfd glasvezel
installatie van 13 objecten

Hendrik Willem Mesdag

Geboren in Groningen
23 februari 1831

Overleden in Den Haag
10 juli 1915

In Panorama Mesdag legt Tony Bloem uit hoe de schilder en verzamelaar Hendrik Willem Mesdag te werk is gegaan en hij neemt een kijkje achter de coulissen.

Seinpostduin in Scheveningen was in 1880 het punt van waaruit Mesdag schetsen maakte van de zee, de duinen, het dorp en de vissers voor het Panorama. Vanaf het dak van het flatgebouw op het huidige Seinpost laat Tony zien welke veranderingen Scheveningen sindsdien heeft ondergaan. Slechts enkele gebouwen zijn nog te herkennen maar de zee en het strand zijn hetzelfde gebleven. Het is opmerkelijk hoe treffend Mesdag en collega’s indertijd het licht van de kust hebben weergegeven in dit grootste schilderij van Nederland.

Panorama Mesdag – 1880

Hendrik Willem Mesdag
Museum Panorama Mesdag

olieverf op doek
afmetingen 120 rond × 14 meter hoog

James Turrell

Geboren in Pasadena, Californië, USA, 6 mei 1943

Het universum als lichtsculptuur en de meer nabije effecten van licht en ruimte zijn de onderwerpen van de Amerikaanse lichtkunstenaar James Turrell. Stroom Den Haag nodigde Turrell uit om in de duinen van Kijkduin, in het heldere licht op de grens van land en water, het kunstwerk ‘Hemels Gewelf’ te realiseren. Turrell’s ‘Roden Crater’ was hiervan de inspiratie en dit werk is gelegen naast het reservaat van de Navajo indianen, de oorspronkelijke bewoners van Arizona, USA.

Tony ontmoet in het ‘Hemels Gewelf’ Fritz Griffin. Griffin, zelf van indiaanse afkomst, legde in zijn boek een link van dit grote aarden monument, ‘The Serpent Mound’ (Slangenheuvel) naar het kunstwerk van Turrell in de duinen van Kijkduin. De ‘Slangenheuvel’ is duizend jaar geleden opgericht door Noord Amerikaanse Indianen in Ohio.

Hemels Gewelf – 1996

James Turrell
Stroom Den Haag in Kijkduin

30 × 40 meter
Een aarden wal van ongeveer 5 meter hoog omsluit de kom.

Johannes Reyniersz. Vermeer

Geboren en overleden in Delft

Leefde van 1632 tot 1675

De verteller, Tony Bloem, neemt de kijker mee naar het Mauritshuis om het schilderij ‘Meisje met de parel’ te laten zien. Al wandelend door het museum vertelt hij over de ontstaansgeschiedenis van het museum en over de schilder Johannes Vermeer. Bij het schilderij bespreekt hij de verschillende elementen zoals het binnenvallende licht, de kleuren en de compositie.

De uitdrukking op het gezicht van het meisje is een momentopname. Naar aanleiding van haar blik schakelt de film over naar de fotostudio van Rob Ris (Max Koot Studio) om de schilderkunstige opvatting van Vermeer te vergelijken met hedendaagse fotografie.

Meisje met de parel – ca 1665

Johannes Vermeer

olieverf op doek
afmetingen 44,5 × 39 cm