Ezelstandplaats op het strand te Scheveningen / Anton Mauve

De vertaling

Tony Bloem

De Mesdag Collectie is ontstaan uit het museum van het echtpaar Hendrik Willem Mesdag en Sientje Mesdag–van Houten. Zij waren kunstverzamelaars maar zelf ook kunstschilders.
Mesdag was zeeschilder en zijn vrouw schilderde stillevens en landschappen. Hun woonhuis grensde aan het museum. Tegen 1887 was hun verzameling kunstvoorwerpen zo gegroeid dat zij naast hun huis dit museum lieten bouwen waar zij de verzameling onderbrachten.

Hier zie je het portret van Mesdag. En dit is zijn vrouw.
Een deel van de verzameling bestaat uit schilderijen van de Haagse School. De Haagse School was een kunststroming van een groep Haagse schilders en daar behoorden zij ook toe.
Deze schilders schilderden naar de natuur, en het dagelijks leven. Heel realistisch. Zoals vrouwen die kleding wassen, naaien, spitten en boerderijen met mensen die aardappels eten. Mesdag had zich toegelegd op zeegezichten, hij schilderde visserschepen op het strand en vissers en hij was hiermee erg succesvol.
De schilderijen in de stijl van Haagse School zijn vlot geschilderd en de kleuren zijn gedempt.

Een ander vooraanstaand lid van de Haagse School was de schilder Anton Mauve, een vriend van Mesdag. Mauve was een hele goede schilder en werd gedurende zijn leven beroemd in binnen– en buitenland en won vele prijzen met zijn schilderijen. In Nederland zijn er weinig schilderijen van Anton Mauve te vinden maar de Mesdag Collectie heeft dertien werken van hem in de verzameling.
Anton Mauve werd geboren in Zaandam, in 1838, en hij overleed vijftig jaar later in Arnhem. Toen hij in Den Haag woonde schilderde hij zijn specialiteiten: duinen, dieren en boerenleven. Hij kon erg goed tekenen en maakte veel schetsen. De muren van zijn atelier hingen er vol mee.

In 1876, op een zeer warme zomerdag, nam hij een ezeltje op het Scheveningse strand als onderwerp. En kijk, hier is het resultaat.

Je kan zien dat het op die dag heel warm is, het is ’t heetste moment van de dag. De zon staat hoog aan de hemel, dat kun je zien aan de schaduw onder het ezeltje, die is erg smal.
Het is stil, er is geen zuchtje wind, het water is vlak. Het ezeltje staat helemaal stil. Het is echt een schilderij van een verstild moment.
Als je goed naar het schilderij kijkt dan zie je dat het licht is verspreid. De lucht is lichtblauw met wat kleine grijze wolkjes en verdere kleuren als geel, grijs en bruin.
Alleen twee vlakken springen er helderwit uit, het bord en het dekje van de ezel met wat blauw van het dek eronder. Mauve heeft duidelijk het ezeltje als hoofdonderwerp gekozen en alle andere ezels en de man veel minder gedetailleerd geschilderd. Eerst stond hier ook vermoedelijk een schip, maar Mauve heeft het weg geschilderd. Dat komt ten goede aan de compositie van het schilderij.

Op het schilderij staan de ezeltjes en de ezeltjesbaas te wachten op de klanten, kinderen en grote mensen die een ritje willen maken over het strand.
De ezelbaas staat op klompen. Hij was misschien wel een visser die in de zomer wat extra geld verdiende met zijn ezels. De rest van het jaar moest de ezel ander werk doen zoals bijvoorbeeld een kar trekken.
Soms was er een fotograaf op het strand die dan handig gebruik maakte van het moment om een foto te maken en die foto kreeg je dan later thuis gestuurd.
Nog vele jaren kon je op Scheveningen ezeltjerijden.

Nico Pronk

‘Ezeltjerijden. Als kleine jongen voor de Tweede Wereldoorlog.’

Tony Bloem

Dit is Nico Pronk. Hij woont zijn hele leven op Scheveningen en heeft ook op de vuurtoren gewerkt.
‘Kunt u zich herinneren dat hier ezeltjerijden was?’

Nico Pronk

‘Ja, en deze kaart is al heel oud hoor. Dat kan je zien aan de kleding, de kledij, van jaren geleden.
Het kostte een dubbeltje. Vroeger, als kleine jongen, kon ik ezeltjerijden voor een dubbeltje.
Dat is de man van de ezeltjes.
Duitsers zie je wel. Die waren er gek op om op die ezeltjes te rijden. Die Duitsers waren hier netjes. Netjes. Als ze wat kochten en ze kochten veel, betaalden ze eerlijk. Allemaal.’

Tony Bloem

‘Hier zijn kinderen met witte mutsen.’

Nico Pronk

‘Badmutsen ja, toen hadden ze zulke badmutsen.’

Zo gaat het tegenwoordig. Een e-mailadres en hop, je stuurt zo je foto weg.
Het Nederlandse woord ‘kiekje’ is afgeleid van een fotograaf uit Leiden, hij heette Kiek en hij maakte snelle kiekjes. In de 19de eeuw werd er voor een foto vaak stijf geposeerd. Maar Kiek maakte snelle, ongedwongen foto‛s.

Een neef van Mauve was Vincent van Gogh. De jonge Vincent wilde graag schilder worden en van Mauve kreeg hij in Den Haag zijn eerste tekenlessen, en z‛n eerste verf en penselen.
In maart 1888, toen Mauve overleed, droeg van Gogh een schilderij van een bloeiende perzikboom aan hem op, een schilderij dat hij in Arles maakte. En hij gaf het schilderij de titel ‘Herinnering aan Mauve’.

Wil je het museum bezoeken? Dat kan. De openingstijden van de Collectie Mesdag zijn van woensdag tot en met zondag van 12.00 tot 17.00 uur.
Het regent buiten. Ik denk dat ik maar in het museum ga schuilen!